Nieuwe Verordening Handhaving Consumentenbescherming EG 2017/2394. Oude wijn in nieuwe zakken?


1 oktober 2018 om 22:20 door

Per 17 januari 2020 zal een nieuwe Verordening in de EG van kracht zijn. Deze nieuwe Europese wetgeving zal in alle lidstaten + IJsland, Noorwegen en Liechtenstein gelden. Een Verordening is rechtstreeks van toepassing in alle lidstaten en heeft dezelfde kracht al nationale wetgeving. De nieuwe Verordening beoogt het toezicht op consumentenbescherming verder te versterken. Enkele voorbeelden van de rol van toezichthouders zijn de handhaving van passagiersrechten (vluchtvertraging, trein etc.), het herroepingsrecht bij online-aankopen (de bedenktermijn) en eerlijke informatie en voorwaarden.

Toezicht en handhaving
Brussel stelt dat de huidige wetgeving onder Verordening EG 2006/2004 niet voldoet. Deze oude wet voorziet al wel in het handhaven van de consumentenbescherming door nationale instanties. De Europese Commissie komt echter na nieuw onderzoek tot de conclusie dat de huidige wet ‘ontoereikend’ is. De huidige handhaving, met name waar het grensoverschrijdende overtredingen betreft, is ineffectief. Kort gezegd; men levert slecht of half werk of stemt de handhaving van consumentenbescherming onvoldoende met elkaar af, tussen de lidstaten.

Doel nieuwe Verordening
Brussel erkent dat het huidige toezicht en de handhaving tekort schiet. Er is onvoldoende overleg tussen de autoriteiten in de lidstaten, en coördinatie ontbreekt. De toezichthoudende instanties moeten meer middelen en mogelijkheden krijgen om bedrijven te controleren, bewijs te vergaren en moeten makkelijker sancties kunnen opleggen. Consumenten moeten recht hebben op herstel van schade die het gevolg is van een overtreding. De toezichthouders dienen hier rekening mee te gaan houden in de gesprekken met handelaren die in overtreding zijn. Voorbeelden van maatregelen of afspraken die de toezichthouder kan overleggen met het bedrijfsleven zijn reparaties, vervanging, ontbinding van de overeenkomst en terugbetaling van de betaalde prijs.

Onderlinge bijstand
De aangewezen instanties in de lidstaten, die er overigens al zijn, moeten meer samenwerken. De nieuwe Verordening laat echter weer alle ruimte voor nationale belangen of interpretatie. Zo moet er vanaf 2020 binnen een bepaalde termijn worden geïnformeerd op verzoek en/of handhaving, ’tenzij anders is overeengekomen’. Een extra dimensie en hoopgevend middel is echter het feit dat de Commissie zelf controleert en in kan grijpen. Indien de Commissie op basis van klachten het vermoeden heeft van een wijdverbreide inbreuk, kan zij feitelijk een onderzoek gelasten. Om meer transparantie te bewerkstelligen wordt er elke twee jaar gerapporteerd over de uitgevoerde acties en handhavingsprioriteiten.

Rol derden
Interessant is overweging 36 in de Verordening: “Met het oog op de juiste tenuitvoerlegging moeten de lidstaten ook Europese consumentencentra, consumentenorganisaties en, in voorkomend geval, ondernemersverenigingen met de nodige deskundigheid, de bevoegdheid verlenen externe waarschuwingen te geven aan de bevoegde autoriteiten van de betrokken lidstaten en de Commissie over vermoedelijke inbreuken. lidstaten kunnen goede redenen hebben om die entiteiten niet de bevoegdheid te verlenen die acties uit te voeren. Een lidstaat die besluit een van de bovenbedoelde entiteiten niet het recht te geven externe waarschuwingen te geven, moet dit gemotiveerd toelichten”.

En dan met name de laatste zin. Dat kan tot een middel leiden dat succesvol ingezet kan worden. Als men als voorbeeld alle inbreuken op de passagiersrechten neemt (vluchtvertraging, annuleringen, denk aan Ryanair die nu weer te pas en te onpas annuleert en/of klanten onvoldoende informeert), dan zou zowel – en bijvoorbeeld – ReisRecht als de Consumentenbond de formele bevoegdheid moeten krijgen de autoriteiten te waarschuwen. De Consumentenbond verdient ten slotte (ook) aan het binnenhalen van claims, tegen zeer hoge kosten. Er zou geen reden mogen zijn om andere firma’s of bijvoorbeeld de ANVR die bevoegdheid níet te verlenen. De ANVR is de reisbranchevereniging.

Kritische noten
De Verordening lijkt na lezing een papieren tijger en één en al politieke consensus. Men kan namelijk nu ook al handhaven en sancties opleggen. Maar doet het echter niet of nauwelijks. Men kan al overleggen en coördineren. Resultaten ziet men nauwelijks. Het had ook op de weg gelegen van de Commissie om knelpunten als gelijke verjaringstermijnen, één taal (piloten kunnen dat toch ook?), verplichte sancties en een handhavingsplicht te onderkennen. Hiervan is geen sprake. En komt er meer geld voor de handhavende instanties? Meer politie om het zo uit te drukken?

Voorbeeld I
ReisRecht heeft zelf in de zaak Ruijssenaars, zie HIER, altijd betoogd dat de autoriteiten moeten handhaven. Het Hof van Justitie van de EU, ingegeven door de Raad van State, kwam om onverklaarbare redenen tot de conclusie dat een klacht van een individuele passagier geen verplichting tot handhaving oplevert. Wat een niet-individuele passagier is weten wij nog steeds niet. Al eens een vlucht gezien met 1 passagier aan boord? En nog een quiz-vraag: hoe vaak is er een sanctie opgelegd aan een luchtvaartmaatschappij? De handhavende instanties doen weinig tot niets.

Voorbeeld II
De hele reisbranche en honderdduizenden reizigers zijn bekend met het faillissement van Air Berlin, Niki en Monarch. En dit jaar heeft Small Planet al uitstel van betaling aangevraagd (hier) en zeer recent Primera Air. En iedereen is nog altijd in afwachting van wat er met Alitalia gebeurt. Reizigers en reisbedrijven hebben enorme schades gekend. En wat zegt de Europese wet sinds 2008(EG 1008/2008, hier)? In overweging 5 staat kort samengevat:” De vergunningverlenende autoriteiten moeten regelmatig de financiële situatie van de luchtvaartmaatschappijen onderzoeken”. Dat was in 2008…In 2014 nog stelde men dat alles prima was. Geen zorgen. Het faillissement van Air Berlin kon echter al lang voorspeld worden, omdat terechte klachten en vorderingen al tijdenlang niet meer werden uitbetaald en de media in Duitsland vol stonden met beschrijvingen van de puinhoop bij Air Berlin, maar alle toezichthouders hielden zich doofstom. Small Planet een soortgelijk verhaal.

Voorbeeld III
De reisbranche en consument wordt bijkans wanhopig van het gestuntel bij Ryanair. Vluchten werden en worden te pas en te onpas geannuleerd. Ryanair is vaak onbereikbaar. Reizigers krijgen per mail de halve waarheid rondom hun rechten voorgeschoteld.

Reisorganisaties draaien vaak op voor deze schade. Als de reiziger een pakketreis heeft geboekt (EG 2015/2302), dan dient de reisorganisatie voor alternatieven te zorgen en de meerkosten te dragen. De reisorganisaties zitten soms met de handen in het haar omdat die alternatieven er niet zijn of slechts vele malen duurder.

De reisorganisator is verplicht zich tegen faillissement te beschermen. Een luchtvaartmaatschappij niet. Dat is, opgeteld bij falend toezicht op airlines, een gotspe. Het vaak annuleren of wijzigen van een vlucht moet niet anders beoordeeld worden dan het plegen van contractbreuk. Niet alleen de organisator lijdt schade, ook tienduizenden reizigers die rechtstreeks hun vlucht boeken. Waarom kan hier niet gehandhaafd worden? Men kan zich overigens afvragen waar toch die procedure blijft om de schade (meerkosten) op Ryanair te verhalen.

Kortom
Er is een nieuwe Verordening die het toezicht op handelaren en de handhaving van consumentenbescherming moet versterken. ReisRecht stelt: dat kan al, maar veelal gebeurt er weinig tot niets. Voor de buhne worden er af en toe ronkende persberichten opgesteld (remember Mediamarkt of Corendon?), en dat zal niet veranderen met meer overleg en tweejaarlijkse rapporten. Dieselgate is nog vers, de Privacy m.b.t. Facebook- en Google heeft nog tot weinig geleid en de Belastingdienst overtreedt zelf de nieuwe Privacywetgeving en komt hier mee weg.

Zie eerder: Passagiersrechten onderzocht (hier) en Richtsnoeren Autohuur (hier) en Staatssecretaris weigert openheid verzekeringsplicht Airlines (hier)

Meer nieuws

Wij gaan door als u niet verder komt