Sri Lanka. Rechten en plichten


27 april 2019 om 09:49 door

Aanslagen Sri Lanka

Na de verschrikkelijke en tragische aanslagen in Sri Lanka is er voor enkele dagen een onzekere situatie ontstaan. Reizigers werden nog niet gerepatrieerd, wilden niet terug of moesten nog vertrekken. Als de reiziger nog moest vertrekken ontstonden er vragen over het al dan niet kosteloos annuleren van de reis. Inmiddels is er meer duidelijk.

Richtlijn Pakketreizen en Wet op de Reisovereenkomst

De rechten en plichten van reizigers en reisorganisaties worden beheerst door de Richtlijn EG 2015/2302 welke omgezet is in de Nederlandse wet BW 7A:500, de Wet Pakketreisovereenkomst en Gekoppelde Reisarrangement.

Calamiteitenfonds en Reisadvies Ministerie

De reiziger is goeddeels afhankelijk van de adviezen en besluiten van deze partijen en bronnen. Als de reiziger een reis heeft geboekt bij een bij het Calamiteitenfonds aangesloten reisbedrijf, dan dient deze reiziger het advies van dit fonds te lezen en volgen. Het Calamiteitenfonds heeft inmiddels bepaald dat sprake is van een bindende instructie tot repatriëring van alle consumenten die momenteel onder de garantieregeling van het Calamiteitenfonds in Sri Lanka verblijven. Dit betekent dat reizigers die bij een lid van het calamiteitenfonds een pakketreis hebben geboekt, maar geen los vliegticket (!), gerepatrieerd moéten worden. Deze plicht kent ten eerste de reisorganisator. De reizigers worden door hun reisorganisator geïnformeerd hoe en wanneer zij teruggevlogen worden.

Dekkingsbeperking

De garantieregeling van de SGR spreekt echter ook van een dekkingsbeperking. En deze is niet uitgesproken, hetgeen curieus is als er wel gerepatrieerd wordt. Artikel 5 van de Garantieregeling zegt het volgende:

Artikel 5 1. Of een dekkingsbeperking als bedoeld in artikel 13 lid 4 van de statuten moet worden ingesteld staat uitsluitend ter beoordeling van de calamiteitencommissie als bedoeld in artikel 14 van de statuten.
2. Na bekendmaking van een dekkingsbeperking zijn zowel de deelnemer als de consument, op wiens boeking de dekkingsbeperking van toepassing is, gerechtigd de pakketreisovereenkomst of overeenkomst van vervoer of overeenkomst van verblijf kosteloos te annuleren, overeenkomstig de bepalingen in de ANVR reisvoorwaarden inzake kosteloze opzegging. De consument die van die mogelijkheid geen gebruik maakt, verliest met betrekking tot zijn overeenkomst het recht op uitkering als bedoeld in artikel 2 van de statuten.
3. De consument die na bekendmaking van een dekkingsbeperking een overeenkomst als bedoeld in artikel 2 lid 1 van de statuten sluit, waarop de dekkingsbeperking van toepassing is, heeft geen recht op garantie van het Calamiteitenfonds. Hierover meer onderin dit artikel.

Ik wil blijven in Sri Lanka

Wil je als reiziger toch van afzien van de georganiseerde terugreis, dan is het uitermate verstandig als reisorganisatie om een vrijwaringsverklaring te laten tekenen door de reiziger. Op deze wijze ontstaat er geen misverstand over de optie die geboden is en het vrijwillige langere verblijf van de reiziger. Het is verder niet onverstandig als reiziger om bijvoorbeeld de reisverzekeraar te vragen of deze dan nog langer dekking biedt voor dit vrijwillige verblijf

Ik moet nog weg

Zolang de onzekere en onveilige situatie voortduurt, zie het reisadvies, kun je in principe annuleren. Maar pas op, dit geldt vaak nog niet voor reizen in juni of juli vooralsnog. Als je als reiziger een pakketreis hebt geboekt – een vlucht + hotel bijvoorbeeld – of een andere combinatie van twee reisdiensten, dan heb je het recht om je reis kosteloos te annuleren. De terugbetaling van de reissom valt onder het ondernemersrisico. De reis kan ten slotte niet meer worden aangeboden conform de redelijke verwachtingen van de reiziger. Artikel 7:509 lid 1 van het BW stelt dat de reiziger de pakketreisovereenkomst te altijd kan beëindigen vóór het begin van de pakketreis. Normaal gesproken is de reiziger daar een beëindigingsvergoeding voor verschuldigd. Lid 3 en 4 van dit artikel zeggen echter het volgende:

Lid 3 Indien zich op de plaats van bestemming of in de onmiddellijke omgeving daarvan onvermijdbare en buitengewone omstandigheden voordoen die aanzienlijke gevolgen hebben voor de uitvoering van de pakketreis of voor het personenvervoer naar de bestemming, heeft de reiziger het recht de pakketreisovereenkomst vóór het begin van de pakketreis zonder betaling van een beëindigingsvergoeding te beëindigen. Lid 4 In geval van beëindiging van de pakketreisovereenkomst op grond van lid 3 heeft de reiziger recht op een volledige terugbetaling van alle voor de pakketreis betaalde bedragen, maar kan hij geen aanspraak maken op een schadevergoeding.

Hoe lang van tevoren kosteloos annuleren?

Dit hangt meestal af van de Algemene Voorwaarden van de reisorganisator of de coulance natuurlijk. Indien de organisatie een ANVR-lid is, kan de reis pas kosteloos geannuleerd worden volgens deze regels:
De calamiteitencommissie van het Calamiteitenfonds bepaalt of er sprake is van een (dreigende) calamiteit en een uitkeringsvatbare situatie. Bij een uitkeringsvatbare situatie hebben reizigers bij nog niet aangevangen reizen het recht om vanaf 3 dagen voor vertrek kosteloos te mogen annuleren. Er zijn echter genoeg organisatoren die deze termijn op 30 dagen stellen.

Wat is gedekt door het Calamiteitenfonds?

Eerst een vaak gehoord misverstand uit de weg ruimen. Het Calamiteitenfonds speelt geen enkele rol voor reizigers die nog moeten vertrekken. Als je als reiziger nog moet vertrekken heb je óf te maken met je reisagent of reisorganisator óf heb je zelf een vliegticket ergens geboekt en de accommodaties op de bestemming of ergens anders (internet). Stel eerst dus vast voor jezelf of sprake is van zo’n pakketreis. Er zijn vele nuances!. Het Calamiteitenfonds speelt een rol voor reizigers die al vertrokken waren. Zij kent de garantieregeling. Hierin is opgenomen dat losse overeenkomsten van luchtvervoer en losse overeenkomsten van autohuur niet onder deze garantieregeling vallen.

Geen pakketreis of Calamiteitenfonds

Deze reizigers die geen pakketreis hebben geboekt moeten zich wenden tot hun reisverzekeraar en/of de luchtvaartmaatschappij. Inmiddels heeft het Verbond van Verzekeraars haar leden opgeroepen coulant te zijn en ook de reizigers tegemoet te komen die als ‘backpacker reisden. De niet-pakketreizen-reiziger dus. Zie ook het bericht van nu.nl

Als je reisorganisatie niet is aangesloten bij het Calamiteitenfonds dan kun je echter ook aanspraak maken op hulp en bijstand. De wet schrijft voor dat de reisorganisator verplicht is deze te bieden. In deze situatie dus ook pro-actief!

Hulp en bijstand
De reisorganisator van een pakketreis, of de handelaar die in haar Algemene Voorwaarden zegt dat zij de organisator of verantwoordelijke is voor de reis moét hulp en bijstand verlenen volgens de wet. Het BW artikel 513 zegt hierover:
De organisator is verplicht de reiziger onverwijld hulp en bijstand te verlenen indien de reiziger in moeilijkheden verkeert, daaronder begrepen de in artikel 510, lid 9, bedoelde omstandigheden, in het bijzonder door:

a) goede informatie te verstrekken over medische diensten, plaatselijke autoriteiten en consulaire bijstand;
b) de reiziger te helpen bij het gebruik van communicatie op afstand en bij het vinden van alternatieve reisarrangementen

Recht reisorganisatie om te annuleren

Zoals gezegd is het vreemd dat het Calamiteitenfonds geen dekkingsbeperking heeft afgegeven. Dit doet vermoeden dat men het niet automatisch wil toestaan om de reis kosteloos te annuleren óf de dekking van het fonds voor reizen die wél gaan intact wil houden.
De reisorganisatie – Calamiteitenfonds of niet – heeft echter zelf ook het recht om de reis te annuleren. Als gevolg van het reisadvies van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, mag de reisorganisator een beroep doen op de mogelijkheden die de wet biedt. Artikel 509 lid 5 (b) van de Wet Pakketreisovereenkomst zegt hier het volgende over.

“De organisator kan de pakketreisovereenkomst beëindigen en de reiziger alle voor de pakketreis betaalde bedragen volledig terugbetalen zonder een schadevergoeding verschuldigd te zijn. Indien de organisator de overeenkomst niet kan uitvoeren als gevolg van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden en hij de reiziger er onverwijld en vóór het begin van de pakketreis van in kennis stelt dat de overeenkomst wordt beëindigd.

Ik heb alleen een vliegticket
In dat geval ben je afhankelijk van de medewerking van je airline. Vraag hen of ze een omboekingsbeleid hebben. En kijk naar de vervoers- of tariefvoorwaarden van je ticket. Deze zijn vaak moeilijk te vinden, dus vraag ernaar. Informeer ook bij de reisverzekeraar of annuleringsverzekering wat er mogelijk is en vraag naar de coulanceregeling. Het kan zijn dat partijen de mogelijkheid tot kosteloze annulering niet toestaan omdat 1. de luchthaven gewoon open is en er gevlogen kan worden. Hoe bizar ook, de wetgever biedt geen oplossingen en 2. de polisvoorwaarden molest en terrorisme uitsluiten als grondslag om kosteloos te annuleren.

Zelf annuleren?
De reiziger wil annuleren en zijn reissom terugkrijgen. Een belangrijk vonnis is al veel eerder gewezen. We noemen het het Kras-arrest. Toevallig ging ook deze zaak over Sri Lanka. In dit belangrijke vonnis heeft de reiziger geannuleerd zonder dat er een dekkingsbeperking of negatief reisadvies bestond. Overigens een oude term. De rechter in beroep gaf de reiziger gelijk en stelde dat deze zijn reissom moest terugkrijgen na annulering. De beoordeling van de rechter:

“Nu – zoals uit het reisadvies van het Ministerie en de media bleek – de veiligheidsrisico’s in gebieden die bij de geboekte reis zouden worden bezocht sinds het aangaan van de reisovereenkomst significant waren verhoogd en in die gebieden (ook) voor burgers en toeristen inmiddels een reële en aanwijsbare levensbedreigende toestand was ontstaan, is het hof van oordeel dat [X] ten aanzien van de daarop gebaseerde opzegging niet mag worden verweten dat hij zijn medewerking aan de reisovereenkomst niet heeft verleend en/of deze heeft opgezegd op grond van een van zijn zijde opgekomen keuze of beletsel. De veiligheidsrisico’s voor toeristen bleken kort voor de vertrekdatum zodanig te zijn toegenomen, dat de daarop gegronde opzegging [X] niet kan worden toegerekend. Dat Kras stelt de bewuste reis voor de overige deelnemers uiteindelijk met slechts een minieme aanpassing te hebben uitgevoerd, maakt dit niet anders. Daar [X] wegens een niet aan hem toe te rekenen omstandigheid heeft opgezegd, heeft hij ingevolge de wettelijke regeling recht op teruggave van de reissom, althans voor zover het zijn (aan)deel betreft”.

Verplicht langer verblijf?
Als je beoogde terugkeer van de reis nu langer duurt dan de oorspronkelijke beoogde terugreisdatum, dan geldt het volgende. Artikel 509 lid 9: Indien er, als gevolg van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden, niet kan worden gezorgd voor de terugkeer van de reiziger zoals afgesproken in de pakketreisovereenkomst, zijn de kosten van de nodige accommodatie, indien mogelijk van een gelijkwaardige categorie, voor ten hoogste drie overnachtingen per reiziger, voor rekening van de organisator. Dit zal naar wij aannemen niet voorkomen nu er al extra vluchten worden ingezet en de luchthavens gewoon open zijn.

Gerepatrieerd en dan? Waar heb ik recht op?
Het Calamiteitenfonds bepaalt het volgende:

Repatriëring betekent definitieve staking van de reis. Dan heeft de consument recht op vergoeding van de meerkosten van repatriëring en van de niet-genoten dagen. De reisorganisator keert de vergoeding aan de consument uit en overlegt aan het Calamiteitenfonds een overzicht van de vergoede bedragen. Hij geeft ook een specificatie van de in de reissom begrepen kosten van vervoer en verblijf. Het Calamiteitenfonds berekent op basis daarvan het bedrag van de terugbetaling aan de reisorganisator. De in de reissom begrepen marge maakt onderdeel uit van de terugbetaling. De waarde van de niet geleverde reisonderdelen kan met de uitkering van het fonds worden verrekend.

De vergoeding voor de niet genoten vakantiedagen start op de dag dat de klant is teruggereisd naar Nederland. Voor klanten die op de geboekte terugreisdatum naar Nederland terugkeren ontstaan geen meerkosten en volgt derhalve geen vergoeding (voor meerkosten of niet genoten dagen).

Nog vragen?
Wij staan consument en bedrijf bij. U kunt ons altijd vrijblijvend mailen via info[AT]reisrecht.nl ReisRecht bestaat uit absolute specialisten op het gebied van (Europees)




Meer nieuws

Wij gaan door als u niet verder komt