Aansprakelijkheid luchtvaart ruimer?

Doe versus Etihad Airways
De Amerikaanse Federale Rechtbank van Beroep (Sixth Circuit) heeft uitspraak gedaan in de zaak Doe versus Etihad Airways. Het vonnis doet de aansprakelijkheid van luchtvaartmaatschappijen onder het Verdrag van Montreal (Montreal Convention) radicaal toenemen. De aansprakelijkheid onder het oudere Verdrag van Warschau is uitgebreid. De meeste landen in de wereld hebben het Verdrag van Montreal inmiddels geratificeerd. Zie HIER.

Vluchtvertragingen, letsel en bagage
Luchtvaartmaatschappijen zijn niet slechts aansprakelijk voor het uitvoeren van een redelijk kloppend vluchtschema. maar ook voor elke vorm van letsel die aan boord ontstaat of bij het instappen of verlaten van het toestel.  De compensatieplicht (EG 261/2004 of DBC) in het geval van een vertraging, vluchtannulering, overboeking of wijziging van de vlucht binnen 2 weken voor vertrek en die tot een vluchtvertraging van meer dan 3 uur leidt is genoegzaam bekend. Een airline is ook aansprakelijk voor letsel, vertraging en bagage op grond van EG 889/2002 en het Verdrag van Montreal. Indien de bagage (of reiziger) vertraagd is of verloren, of de bagage is beschadigd, kan de reiziger aanspraak maken op schadevergoeding. Niets is vervelender dan er op de vakantiebestemming achter komen dat de bagage is blijven staan of zelfs geheel zoek is. Alles van het hotel tot de autohuur kan prima geregeld zijn en aan de verwachtingen voldoen, maar de bagage is ook essentieel.

Letsel Doe vs Etihad Airways
In de Amerikaanse zaak vloog de passagier met Etihad Airways van Abu Dhabi naar Chicago. De vrouw wilde iets pakken uit het opbergvak waar vaak tijdschriften in zitten in de stoel voor haar. Hierin bevond zich een kennelijk achtergebleven injectienaald. De vinger van de dame raakte de naald en deed deze bloeden. Ze stelde vervolgens de airline aansprakelijk voor letsel, de prik zelf, en psychische stress als gevolg van de angst die zij had een ziekte te hebben opgelopen. Haar man claimde het verlies van verdienvermogen cq loonderving.

Materiële en immateriële schade
De reiziger in kwestie was doodsbenauwd dat zij ziektes kon hebben opgelopen door de prik. Ze liet zich dan ook herhaaldelijk en over een langere periode testen. De resultaten hiervan waren allen negatief. Tot zover leek alles in orde, ze hield geen ziektes over aan de naald.

Eerste vonnis
Artikel 17 van het Verdrag van Montreal stelt dat een luchtvaartmaatschappij o.a. aansprakelijk is voor lichamelijk letsel die aan boord ontstaan is of tijdens het in- en uitstappen. De lagere rechtbank, het District Court, oordeelde echter dat de psychische schade niet veroorzaakt was door de wond zélf. Deze schade zou namelijk veroorzaakt zijn door de naald. Nu de psychische schade niet door de wond zelf, het letsel, maar door – de angst voor – de naald was veroorzaakt kon Etihad hier niet op aangesproken worden.

Hoger beroep
In beroep oordeelde de rechtbank anders en vernietigde de eerste uitspraak. Artikel 17 van het Verdrag van Montreal, aldus de rechtbank, maakt het mogelijk de airline zowel aan te spreken op lichamelijke als psychische schade. Citaat: “Emotional or mental damages are recoverable, so long as they are traceable to the accident, regardless of whether they are caused directly by the bodily injury.”  Because Doe’s supposed mental distress arose from the accident itself (i.e., pricking her finger on the needle), she could recover for emotional distress damages, even if the mental distress was unrelated to the nominal physical injury she received”. Zolang het causaal verband maar aangetoond of aannemelijk gemaakt kan worden, is de airline aan te spreken op de schade.

Verdrag van Warschau vs Montreal
Emotionele of psychische schade werd onder het oude Verdrag van Warschau slechts vergoed als deze een direct verband had met de fysieke schade. Als klassiek voorbeeld in het verleden: stel een noodlanding voor van een vlucht. Tijdens deze noodlanding stoot een passagier zijn hoofd aan de stoel voor hem een claimt schade. Deze wordt ook vergoed. Echter, de man heeft ook vliegangst overgehouden aan de noodlanding. Deze werd nimmer vergoed, ook lange tijd niet onder het nieuwe Verdrag van Montreal. De vliegangst had namelijk geen relatie tot de lichamelijke schade, zijn gestoten hoofd.

Gevolgen
Die kunnen internationaal gezien groot zijn en verzekeraars zouden de  premies voor de luchtvaart kunnen of wellicht moeten verhogen. De vraag is wel of deze uitspraak intact blijft.  Er is kritiek op de uitspraak, logisch, en advocaten bereiden zich voor op vele nieuwe vorderingen op basis van de uitspraak.